Hacı Bektaş-ı Veli Namaz Kılıyor Muydu? Kayseri’de Bir Akşam Üzerine Düşünceler
Geçen akşam, Kayseri’nin hafif soğuyan havasında yürürken, kafamda birden bir soru belirdi: Hacı Bektaş-ı Veli namaz kılıyor muydu? Bu soru, o kadar derin ve düşündürücüydü ki, aniden içimi bir huzursuzluk kapladı. Neden böyle bir şey düşündüğümü hala tam olarak anlayamadım ama o anda, akşamın serinliğinde yürürken, düşüncelerimin arasında kaybolduğumu fark ettim.
Kayseri’nin Akşamında, Hacı Bektaş-ı Veli’nin İzinde
Kayseri’nin akşamları bir başka olur. Gün batarken, o sarımsı, hafif kırmızımsı ışık her şeyi sarar. O an, sokaklar daha sakin, insanlar daha sessizdir. Ben de o akşam yalnız yürüyordum. Derin bir nefes aldım ve içimi çekerek gökyüzüne baktım. Yavaşça adımlarımı attım, ama bir yandan da içimde bir soru vardı: Hacı Bektaş-ı Veli gerçekten namaz kılar mıydı?
Çocukken, Kayseri’de büyürken, sık sık adı geçen bir isimdi Hacı Bektaş-ı Veli. Ama o zamanlar, tıpkı diğer büyük isimler gibi, o da birer efsane gibiydi. Duyduğumda, hep bir yücelik vardı içinde. Ama o akşam, o eski zamanların hatırasıyla, düşündüm ki: Bir insan, hem inançlı hem de hoşgörülü olabilir mi? Hacı Bektaş-ı Veli gibi bir insan, namaz kılıyor muydu?
Bunu sorarken aslında kafamda bir sürü düşünce vardı. Hacı Bektaş-ı Veli’nin öğretilerinde, sevgi ve insanlığa değer vermek öne çıkıyordu. Namaz gibi bireysel bir ibadet yerine, daha çok toplumsal bir sorumluluk ve insanlara hizmet etmekten bahsediliyordu. Ama bir yandan da, İslam’ın beş şartından biri namaz değil mi? diye içimde bir ses yükseliyordu.
Duygularımın Karmakarışıklığı
Daha fazla düşündüm. O akşamın havası, içimi karıştırırken, o sorunun cevabını aradım. Benim gibi birinin, Kayseri’de büyüyen birinin, duygusal olarak çok yakın olduğu bir insanın, bu soruyu kendisine sorması ne kadar anlamlıydı, bilemiyorum. Ama o akşam, Hacı Bektaş-ı Veli’nin namazla ilgili bir düşüncesi olup olmadığını öğrenmeye karar verdim.
Hacı Bektaş-ı Veli’nin yaşamına dair okuduklarımda, namazın değil, insanlara hizmet etmenin daha çok vurgulandığını gördüm. Onun öğretileri arasında, her türlü ibadetin insanlara sevgi ve saygı göstererek yapılması gerektiği sıkça tekrarlanıyordu. Her bir insan, Allah’ın bir yansımasıydı. Gerçekten de, namaz bir tür ibadet olabilir, ama insanlara gösterilen sevgi, başkalarına duyulan hoşgörü ve yardımlaşma, onun için belki de asıl ibadet şekliydi.
Bir an, o kadar şaşırdım ki, Hacı Bektaş-ı Veli’nin hayatına dair inandığım şeylerin, benim içinde büyüttüğüm hayal kırıklığına dönüşebileceğini düşündüm. Bir tarafta namaz gibi geleneksel bir ibadet, diğer tarafta ise insanlara hizmet etmenin getirdiği manevi tatmin vardı. İkisini aynı anda taşıyabilmek mümkün müydü? Ve Hacı Bektaş-ı Veli, tüm öğretilerinde, bu iki dünyayı nasıl birleştiriyordu?
Gözlerimdeki Işıltı: Hacı Bektaş-ı Veli’nin Öğretilerine Dönüş
Bir yanda namaz kılmak, diğer yanda insanların içindeki sevgi ve merhameti açığa çıkarmak… Akşamın o serinliğinde, yavaşça yürürken birden daha net anladım: Hacı Bektaş-ı Veli’nin öğretilerindeki derinlik, aslında bunların bir arada olabileceğini gösteriyor. Namaz, bireysel bir ibadet olarak kalabilir, ama asıl önemli olan, yaşadığımız toplumla ve çevremizle nasıl bir ilişki kurduğumuzdu. O akşam, Kayseri’nin ışıklarının altında, bu düşüncelerle içimde bir rahatlama hissettim.
Sonunda, o eski efsanenin, Hacı Bektaş-ı Veli’nin, kendisinin namaz kılıp kılmadığının çok da önemli olmadığına karar verdim. Belki de namaz, içsel bir huzura ulaşmanın sadece bir yolu olabilirken, aslında asıl ibadet, insanlara olan sevgiyi ve saygıyı, yardımlaşmayı yaşamak olmalıydı.
Sonuç: İçsel Bir İbadet Arayışı
O akşam, Kayseri’nin sokaklarında yürürken, aklımda bir sürü soru vardı. Hacı Bektaş-ı Veli’nin namaz kılıp kılmadığını bilmek, bana bir şey öğretmedi. Ama onun öğretilerindeki sevgi, hoşgörü ve insanlara hizmet etme arzusu, içimde başka bir ışık yakmayı başardı.
Bazen sorular, insanı içsel bir keşfe çıkartır. O akşam, Hacı Bektaş-ı Veli’nin bir insan olarak, benim için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha fark ettim. O, belki de en büyük ibadeti, insanlara olan sevgisiyle yapıyordu. Ve belki de, benim içimdeki huzuru bulmam için, yapmam gereken şey de bu olmalıydı: Hem kendime hem de çevreme sevgiyle yaklaşmak.